“Sự khác nhau giữa từ ngữ gần đúng
và từ ngữ chính xác thực sự là vấn đề rất lớn – ‘nó cũng giống như sự khác nhau
giữa tia chớp và tia sét vậy,” Mark Twain từng viết.
Dù muốn hay không, thì từ ngữ mà bạn
sử dụng vẫn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đạt được thành công của
bạn. Và điều này đặc biệt đúng với những nhà lãnh đạo.
“Những nhà lãnh đạo tài ba nhất có
thể diễn đạt lưu loát sứ mệnh của tổ chức mà họ đứng đầu và thể hiện nó theo
những cách mà truyền cảm hứng cho những người khác để đạt được sứ mệnh ấy,”
Darlene Price, chủ tịch của Well Said, Inc. và là tác giả của cuốn sách “Well
Said! Presentations and Conversations That Get Results.” cho biết.
“Dù có những đặc điểm, cử chỉ và kỹ
năng khác là cần thiết cho người lãnh đạo, nhưng từ ngữ là điều đầu tiên cần
phải có.” Cô Price chỉ ra rằng những nhà lãnh đạo vĩ đại luôn biết cách nắm lấy
sức mạnh của từ ngữ. “Họ hiểu được sức ảnh hưởng của ngôn ngữ nói, và cái cách
mà nó tác động đến trái tim và tâm trí của mọi người.”
Vì lý do này mà họ thường sử dụng
những cụm từ rất tích cực và hiệu quả khi nói với các đồng nghiệp của mình, ví
dụ như: “Đây là nhiệm vụ của tất cả chúng ta,” “Vai trò của anh/chị là rất quan
trọng bởi…,” “Tôi muốn biết anh/chị nghĩ sao về vấn đề này,” “Tôi có thể giúp
gì không?” “Cùng nhau chúng ta có thể…” “Chúc mừng nhé,” và “Cảm ơn.”
“Ngược lại, có một số từ và cụm từ
mà những nhà lãnh đạo thực thụ không bao giờ nói ra,” Price giải thích.
Dưới đây là 10 kiểu câu đó:
1. “Tôi là chủ”
“Bằng việc nói ra câu này, thì bạn
đã phủ nhận bạn chính là ông chủ. Như cố thủ tưởng Anh Margaret Thatcher từng
nói, ‘Nếu bạn phải nói cho người khác biết bạn là ai, thì rõ ràng bạn không hề
như thế.’”
Khi nói câu này, đồng nghĩa với việc bạn đang ám chỉ một thái độ rằng, “Không
thắc mắc, không tranh luận gì hết. Chúng ta sẽ làm mọi việc theo cách của tôi.”
“Những nhà lãnh đạo thì được tôn
sùng và ngưỡng mộ, ngược lại những kẻ độc tài thì bị coi khinh,” Price nói.
“Tất nhiên bạn là chủ, nhưng việc nói ra như thế không khiến nó đúng là như
vậy. Thay vào đó, hãy trao quyền cho người khác bằng cách hỏi “Anh/chị cần gì
để hoàn thành công việc?” hay “Liệu tôi có thể giúp gì?”
2. “Đó không phải là lỗi của tôi.”
Những nhà lãnh đạo thực sự luôn chịu
trách nhiệm cho bất cứ điều gì mà họ làm. Họ không chỉ tay năm ngón, không ngụy
biện, hoặc đổ lỗi cho cấp dưới. “Trong khi chẳng ai muốn bị khiển trách, thì
một người lãnh đạo vĩ đại sẽ chấp nhận nó, có trách nhiệm giải trình, và tập
hợp mọi người lại để tìm ra giải pháp. Thay vì đổ lỗi cho người quản lý, người
giám đốc tiền nhiệm hay nền kinh tế suy thoái, thì họ sẽ nói ‘cùng tìm ra biện
pháp để thu được thành quả nào.’”
Như Henry Ford từng khuyên “Đừng tìm lỗi lầm. Hãy tìm ra biện pháp khắc phục.”
3. “Tôi sẽ tự làm một mình.”
Lãnh đạo không phải là làm việc một
mình, Price giải thích. “Thái độ này thường được gọi là ‘thích – tự - làm – mọi
– thứ,’. Điều này có thể tốt khi bạn ở nhà một mình chứ không hề tốt khi làm
lãnh đạo. Càng mở rộng quy mô của công ty, bạn sẽ càng làm mọi thứ với tư cách
cá nhân ít đi mà những việc bạn làm sẽ càng phải thông qua những người khác.
Mục tiêu là phải đặt đúng người đúng
chỗ và tạo điều kiện để họ thành công.
4. “Tôi biết rồi – Tôi đã nghĩ về tất cả mọi thứ.”
Như huyền thoại huấn luyện viên bóng
rổ John Wooden từng nói, “Sau khi bạn biết tất cả mọi thứ đều quan trọng thì đó
mới là điều mà bạn học được.”
“Tránh việc bỏ qua hoặc không để ý
đến lời của nhân viên với thái độ ‘tôi biết hết rồi’. Ngay cả khi bạn đã biết,
thì vẫn nên lắng nghe. Khi bạn hoan nghênh hoặc đánh giá cao trí tuệ và sự đóng
góp của cấp dưới, bạn sẽ khiến họ cảm thấy họ là nhân viên có ích.”
5. “Thất bại không phải là một lựa chọn.”
“Câu này có thể xem là phương châm
là việc của Trung tâm Điều khiển Hoạt động của NASA hay tiêu đề cuốn tự truyện
của Gene Kranz. Tuy nhiên, khi một nhà lãnh đạo phát ngôn ra câu nói này, thì
nó thường mang ý nghĩa là, ‘không được phép phạm sai lầm.’”
“Thái độ này gây ra nỗi sợ hãi, kiềm
chế khả năng sáng tạo và sự đổi mới trong mỗi nhân viên. Nhà lãnh đạo tài ba
luôn cho phép – thậm chí còn khuyến khích – nhân viên của họ thất bại; để biến
những sai lầm thành tòa nhà vững chãi và những rủi ro thành bước đi chắc chắn.
“Đó là lý do vì sao Thomas J.Watson, nhà sáng lập IBM, đã từng khuyên, ‘Con
đường đi đến thành công là nhân đôi tỉ lệ thất bại của bạn.’ Hay như Arianna
Huffington nói, ‘Sự thất bại không phải là đối nghịch của thành công; nó là con
đường đưa đến sự thành công.’”
6. “Đó không phải là cách chúng ta
làm ở đây.”
Những nhà lãnh đạo đạt thành công là
những người có đam mê với sự đổi mới – tìm ra cách tốt hơn để giải quyết vấn
đề. “Thực tế, Steve Jobs từng nói, ‘Sự đổi mới sẽ giúp phân biệt được đâu là
nhà lãnh đạo và đâu là nhân viên.’ Vì vậy, nhà lãnh đạo giỏi nhất sẽ coi trọng
những viên thể hiện tư duy sáng tạo, linh hoạt và kỹ năng giải quyết vấn đề,”
Price giải thích.
“Những cụm từ, trong một thời khắc
nhất định nào đó, sẽ tiết lộ bạn là người theo chiều hướng hoàn toàn ngược lại:
bị mắc kẹt với kiểu tư duy thời còn đi học, kém linh hoạt và nông cạn.”
Ngay cả khi bạn không tán thành ý kiến của ai đấy, thay vào đó hãy nói rằng,
“Đó là ý kiến rất tuyệt. Thực hiện thế nào nhỉ?” hoặc, “Đó cũng là một cách
giải quyết. Cùng thảo luận những mặt thuận lợi và bất lợi của nó nào.”
7. “Tôi muốn thành quả, chứ không phải những mối liên hệ.”
Những nhà lãnh đạo biết rằng kết quả
được làm ra bởi mọi người, mà trong đó yêu cầu sự gắn kết chặt chẽ giữa các
thành viên, lãnh đạo, khách hàng đối tác, nhà cung cấp và các bên liên quan.
“Ngay cả khi ở trong từ điển, thì từ ‘mối liên hệ’ (relationship) cũng đứng
trước từ ‘thành quả’ (result).
8. “Tôi không quan tâm điều đó có
trái với đạo đức hay không. Nếu nó không phạm pháp thì cứ làm đi.”
Những nhà lãnh đạo không bao giờ
khuyến khích hay tha thứ cho sự đồi bại hay hành vi vi phạm đạo đức chỉ để đạt
được lợi nhuận hoặc mục tiêu của tổ chức. “Lấy mục đích để biện minh cho phương
tiện không bao giờ là lời bào chữa hợp lý cho việc cố ý lừa dối, coi thường
chính sách, không tuân thủ và có hành vi trái luật. Thay vào đó hãy nói ‘cứ làm
điều đúng đắn.’”
As Abraham Lincoln observed,
"Nearly all men can stand adversity, but if you want to test a man's
character, give him power."
9. “Đừng mang đến cho tôi bất kỳ tin xấu hay bất ngờ nào.”
Nói điều này không khiến những tin
xấu hay điều bất ngờ biến mất; nó chỉ đơn giản là mọi người đang quét một quả
bom hẹn giờ dưới tấm thảm. “Những nhà lãnh đạo thực thụ luôn muốn biết những
vấn đề cần sự có mặt của họ ngay lập tức; thế nên, họ sẽ nói ‘Nếu có bất kỳ vấn
đề gì, tôi muốn là người đầu tiên được biết.” Price giải thích. “Họ tạo ra môi
trường làm việc nơi mà mọi người đều mong đợi được nêu lên các vấn đề ngay khi
chúng xuất hiện, hơn là phải giấu giếm.
Như cựu ngoại trưởng Mỹ từng nói với
nhân viên của mình, “Tin xấu không phải là rượu vang. Nó không hề được cải
thiện theo thời gian.”
10. “Anh/chị phải rất may mắn mới nhận được công việc ở đây đấy.”
Câu này có tính chất phá hoại sự nỗ
lực cũng như giết chết tinh thần làm việc của nhân viên. Nó ám chỉ rằng bạn
đang làm phước cho họ khi nhận họ vào làm, và họ mắc nợ bạn khi được nhận đặc
quyền vào làm ở đây. “Nó tùy thuộc vào nhân viên quyết định xem điều này đúng
hay sai,” Price nói. Thay vào đó hãy nói rằng, “Chúng tôi thật may mắn anh/chị
làm việc cùng chúng tôi.”
Price cũng cho biết rằng một mẫu số chung khác
của những nhà lãnh đạo vĩ đại chính là ngôn ngữ và hành động của họ truyền cảm
hứng cho người khác “mơ ước nhiều hơn, học hỏi nhiều hơn, làm việc nhiều hơn,
và trưởng thành hơn,” như cố tổng thống John Quicy Adams từng nói. “Đó là lý do
vì sao họ được xem là những nhà lãnh đạo – sự kết hợp giữa khả năng ăn nói và
nhân cách của họ khiến người dân phải dõi theo. Những nhà lãnh đạo tài ba nhất
luôn cố chọn ra những từ ngữ cụ thể để nói, và từ nào sẽ không nói, để tối đa
hóa khả năng đạt được thành công thông qua người dân.”